Από τη μαθήτρια του Γ4 Αθηνά Σχινά
Οι Καρυάτιδες στο νέο μουσείο της Ακρόπολης
Αξιότιμοι Κυρίες και Κύριοι,
Με αφορμή την επίσκεψη του σχολείου μας στις 20 Ιανουαρίου 2012 στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα κι αφού όλοι οι μαθητές της Γ΄ τάξης του 3ου Γυμνασίου Μεγάρων θαυμάσαμε την εξαιρετική ανάδειξη των αρχαίων ευρημάτων, αλλά και ταυτόχρονα εκπλαγήκαμε με την απουσία σημαντικών τμημάτων από τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του ιερού βράχου, παίρνω το θάρρος να σας απευθύνω αυτή την επιστολή, εκπροσωπώντας το σχολείο μου.
Είναι σε όλους γνωστή η ιστορία της κλοπής των μαρμάρων κατά τα τέλη του 19ου αιώνα από το λόρδο Elgin. Πολλοί κατά καιρούς έχουν προβάλει διάφορα επιχειρήματα για να πείσουν πως τα γλυπτά του Παρθενώνα πρέπει να παραμείνουν στο Βρετανικό Μουσείο όπου βρίσκονται. Το ηθικότερο ίσως θα ήταν -γεγονός ανέφικτο βέβαια- να μας απαντήσουν τα ίδια τα μάρμαρα για το πού θα ήθελαν να βρίσκονται. Αλλά τα μάρμαρα δεν έχουν φωνή. Έχουν όμως έκφραση, όταν κάποιος τα ατενίζει.
Σε αυτήν ακριβώς την έκφραση των αγαλμάτων θα στηρίξω το πρώτο μου επιχείρημα. Τα μάρμαρα αυτά αποτελούν μέρος της Ελληνικής τέχνης και εκφράζουν μια εποχή αξιοζήλευτη για κάθε πολιτισμό, την εποχή της κλασικής Ελλάδας του χρυσού αιώνα του Περικλή. Εκφράζουν τα ιδανικά, τις αξίες με τις οποίες γαλουχήθηκαν οι άνθρωποι εκείνης της εποχής, αλλά και οι απόγονοί τους. Είναι δημιούργημα μιας δημοκρατικής πολιτείας, της ελεύθερης ψυχής του Έλληνα και αποτυπώνουν «τὸ εὔδαιμον» και «ἐλεύθερον» της κορωνίδας των αρχαίων Ελληνικών πόλεων, της Αθήνας.
Είναι βέβαια γνωστό ότι κάθε πολιτισμός από το ζενίθ μπορεί να φτάσει στο ναδίρ. Εκεί είχε φτάσει, σε μηδενικό σημείο, ο ελληνισμός, όταν στις αρχές του 19ου αι. τα γλυπτά του Παρθενώνα πέρασαν στην κατοχή του λόρδου Elgin. Όμως, η κατοχή αυτή δεν είναι νόμιμη. είναι κλοπή, που συνιστά αδίκημα. Και κάθε αδίκημα τιμωρείται. Στην προκειμένη περίπτωση το αδίκημα έχει μείνει ατιμώρητο. Γι' αυτό, για να υπάρξει εξιλέωση πρέπει να επιστραφούν στην πατρίδα που τα γέννησε.
Δεν υπάρχει, βέβαια, καμία αντίρρηση ότι την εποχή που εκλάπησαν οι Τούρκοι τα κακοποιούσαν. Έτσι, στον τόπο σας με τις δικές σας φροντίδες διασώθηκαν. Όμως ένα αρχαίο μνημείο πρέπει να βρίσκεται στον τόπο που το δημιούργησε, γιατί οπουδήποτε αλλού φαίνεται σαν ξένο. Μπορεί να στολίζει ένα πανέμορφο μουσείο, όπως το Βρετανικό, αλλά δε δένει με το περιβάλλον του. Και είναι αλήθεια πως η Ακρόπολη είναι πιο φτωχή χωρίς αυτά.
Κατά καιρούς έχει προβληθεί ως επιχείρημα της μη επιστροφής των μαρμάρων το γεγονός ότι οι Έλληνες δεν τα προστάτευσαν, αλλά και δεν θα τα προστατεύσουν, όπως πρέπει. Αυτό, όμως, δεν ευσταθεί τουλάχιστον για την εποχή μας, αφού γίνονται συστηματικές εργασίες καθαρισμού και συντήρησης των αγαλμάτων και των μνημείων που έχουν απομείνει στην Ακρόπολη. Η Ελλάδα διαθέτει τα πλέον σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, αλλά και τη διάθεση να προστατεύσει αυτά τα μνημεία της, που αποτελούν δείγμα της καλλιτεχνικής δημιουργίας μιας ένδοξης εποχής.
Οπωσδήποτε, αγαπητοί κύριοι, είναι απαραίτητο ο Ελληνικός λαός να εκφράσει τις ευχαριστίες του σε εσάς που τόσα χρόνια διαφυλάξατε αυτόν τον πολύτιμο θησαυρό του ελληνικού πολιτισμού. δεν είναι όμως δίκαιο και ηθικό να παραμείνουν σε μια ξένη χώρα περισσότερο χρονικό διάστημα, έστω κι αν αυτή η χώρα είναι φιλική.
Τέλος, αγαπητοί κύριοι, πρέπει να αντιληφθείτε ότι «δεν ζει χωρίς πατρίδα η ανθρώπινη ψυχή». Και αυτά τα αγάλματα αποτελούν μέρος της ελληνικής ψυχής. Χρειάζεται, λοιπόν, να τα επιστρέψετε στο χώρο που γεννήθηκαν, γιατί έτσι θα κάνετε πραγματικότητα τη ρήση του Μένανδρου «ὡς χαρίεν ἄνθρωπος, ὅταν ἄνθρωπος ᾖ», δηλαδή πόσο χαριτωμένος είναι ο άνθρωπος όταν είναι άνθρωπος.
Με τιμή
Εκ μέρους των μαθητών της Γ΄ τάξης του 3ου Γυμνασίου Μεγάρων
Αθηνά Σχινά