Οι Δικτατορίες του 20ου αι. στην Ευρώπη

των Τάσου Ταμπάκου (Γ3) & Γιώργου Φουρνάρη (Γ3)

Δικτατορία είναι το πολίτευμα εκείνο όπου τα ηνία της χώρας αναλαμβάνει ένα άτομο ή μια ομάδα ανθρώπων με τη βία και ασκεί την εξουσία χωρίς να ενδιαφέρεται να τηρήσει τους νόμους ή το σύνταγμα. Οι πολίτες δεν έχουν βασικά δικαιώματα λόγου και ελευθερίας˙ όλα ελέγχονται από το απολυταρχικό καθεστώς.

Η Δικτατορία δεν είναι κάτι καινούργιο. Η αρχαία Ρώμη είναι το πρώτο κράτος όπου σε περιπτώσεις μεγάλης ανάγκης εξέλεγαν ένα πρόσωπο, κάποιον ισχυρό στρατηγό, ο όποιος συγκέντρωνε όλες τις εξουσίες και έπαιρνε τον τίτλο του δικτάτορα. Η θητεία του ήταν μόνο έξι μήνες και στη συνέχεια οι εξουσίες επέστρεφαν στους υπάτους, τη Σύγκλητο και το λαό. Υπήρξαν όμως και περιπτώσεις που κάποιοι έμειναν ισόβιοι δικτάτορες.

Η δικτατορία με τη σημερινή της σημασία εμφανίζεται στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου. Δε διαφέρει και πολύ από το πολίτευμα της αρχαίας Ρώμης, δηλαδή κάποιο πρόσωπο συγκεντρώνει όλες τις εξουσίες με νόμιμο ή παράνομο τρόπο και κυβερνάει το κράτος με απολυταρχικό τρόπο. Όλα ελέγχονται από τα όργανα του καθεστώτος. Οι εφημερίδες και όλα τα μέσα ενημέρωσης λογοκρίνονται, δεν υπάρχουν κόμματα και εκλογές, κάθε αντίσταση πνίγεται πολλές φορές στο αίμα για παραδειγματισμό. Οι λόγοι για τους οποίους επιβάλλεται μια δικτατορία είναι πολλοί˙ συνήθως σε εποχές πολιτικής αναταραχής κάποιο στρατιωτικό ή πολιτικό πρόσωπο κινούμενο από τις προσωπικές του φιλοδοξίες ή την απόλυτη πεποίθησή του ότι βοηθάει τη χώρα του παίρνει την εξουσία. Άλλοτε πάλι η δύσκολη οικονομική κατάσταση μιας χώρας την οδηγεί σε τέτοιες λύσεις.

Η Ευρώπη είναι και αυτή μια ήπειρος που στον 20ο αιώνα πολλά κράτη της υπέφεραν από δικτατορικά καθεστώτα. Παρακάτω αναφέρονται οι χώρες τις Ευρώπης όπου εγκαταστάθηκε δικτατορικό καθεστώς, η διάρκεια και ο δικτάτορας.

   ΧΩΡΑ            ΔIAPKEIA         ΔIKTATOPAΣ   

Ουγγαρία        1920 - 1944     Ναύαρχος Horthy      

Ουγγαρία        8/9.6.1923 - 1944       Αλεξάντερ Σάκων Βασιλιάς Mπόρις

Ιταλία  28.10.1922 - 1943       Mπενίτο Mουσολίνι   

Γερμανία         30.1.1933 - 1945         Aδόφλος Xίτλερ          

Αυστρία           1933 -1934      Eνγκελμπερτ Nτόλφους         

Iσπανία           23.9.1923 - 20.1.1930 Στρατηγός Πρίμο ντε Pιβέρα 

1936 - 1975     Στρατηγός Φράνκο     

Πορτογαλία     1926    Στρατηγός Gomes da Costa   

1932-1975       Antonio Salazar de Oliveir

Φιλανδία         1930   Aυταρχική διακυβέρνηση από το αντικομμουνιστικό αγροτικό κίνημα "Lappo".

1931    Svinhufvud       Eνεργοποίηση των μηχανισμών έκτακτης ανάγκης, κατάργηση των κοινοβουλευτικών θεσμών.

1932               Aποτυχημένο πραξικόπημα του "Lappo".

1933               Ηττα του "Lappo" στις εκλογές.

Tουρκία           29.10.1923 - 1938       Mουσταφά Kεμάλ      

Aλβανία           1925 -1940      Aχμέτ Zόγου

Πολωνία          12.5.1926 - 1939         Στρατάρχης Iωσήφ Πιλσούντσκι       

Pουμανία        9.6.1930 - 1941           Βασιλιάς Kάρολος B'   .

Γιουγκοσλαβία            1929 - 1931     Βασιλιάς Aλέξανδρος 

Λιθουανία       1929 - 1940     Antonas Smetona        .

Λεττονία          1934 - 1940     Karlis Ulmanis

Eσθονία           1934 - 1940     Konstantin Pats          

1925 - 1926 Θεόδωρος Δ. Πάγκαλoς

Eλλάδα            4.8.1936 - 1941           Στρατηγός Iωάννης Mεταξάς

         21.4.1967 -23.7.1974     Γεώργιος Παπαδοπουλος

Η τελευταία δικτατορία που επιβλήθηκε στην Ελλάδα, γνωστή και ως "επταετία " (διήρκεσε όπως αναφέρεται και παραπάνω από το 1967 μέχρι το 1974, δηλαδή επτά χρόνια) λέγεται και χούντα των συνταγματαρχών. Από τις πρώτες δικτατορίες ήταν αυτή του Μουσολίνι στην Ιταλία, στο μοντέλο του οποίου βασίστηκαν στην πορεία τα φασιστικά καθεστώτα σε Ευρώπη και Ασία. Ωστόσο, το φαινόμενο της δικτατορίας άνθισε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς στο Δυτικό κόσμο, η πλειοψηφία των χωρών βίωσε την εμπειρία ενός δικτατορικού καθεστώτος. Μάλιστα, στην Ισπανία, την Πορτογαλία τα καθεστώτα αυτά κατάφεραν να διατηρηθούν για πολλές δεκαετίες, καταπνίγοντας κάθε φωνή αντιπολίτευσης, διαμαρτυρίας και δημοκρατίας. Η δυτική Ευρώπη απαλλάχθηκε από τα τελευταία δικτατορικά καθεστώτα μόλις τη δεκαετία του 1970. Στην Ευρώπη σήμερα δεν έχουμε σε κανένα κράτος δικτατορικό καθεστώς. Η Τουρκία έχοντας διαλύσει τα περισσότερα παλαιά κόμματα έχει καταφέρει να περιορίσει το λεγόμενο βαθύ κράτος. Τα τελευταία χρόνια ειδικά μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης οι δικτατορίες η μία μετά την άλλη άρχισαν να γκρεμίζονται.

Εύκολα γεννιέται το ερώτημα γιατί δεν υπάρχουν δικτατορίες πλέον στην Ευρώπη. Έγιναν όλοι ξαφνικά δημοκράτες; Δεν υπάρχουν πια φιλόδοξοι και παρανοϊκοί άνθρωποι στην εποχή μας που να θέλουν να κυβερνήσουν ένα κράτος με τη δική τους λογική ή η πολιτική κατάσταση των χωρών της Ευρώπης είναι τόσο ομαλή που δεν υπάρχει λόγος για τέτοιου είδους λύσεις; Η απάντηση δεν είναι δύσκολη˙ έχουμε περάσει σε μια νέου είδους δικτατορία στις μέρες μας πιο νόμιμη χωρίς όπλα και με την ψήφο μάλιστα του κάθε λαού της Ευρώπης. Υπερχρεώνουν, λοιπόν, τα φτωχά κράτη και τους πολίτες τους τα πλούσια και δυνατά κράτη όπως συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα δίνοντάς τους δάνεια, τα οποία δεν μπορούν να ξεπληρώσουν και έτσι τους έχουν για γενιές ολόκληρες δούλους και κάτω από τα δεσμά μιας στυγνής δικτατορίας. Οι πολίτες ενός κράτους υπερχρεωμένου, άνεργοι, χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, χωρίς ικανούς πολιτικούς να τους καθοδηγούν είναι δέσμιοι των τραπεζών και των δανειστών. Δεν χρειάζεται ένας δικτάτορας πια να τους κρατάει υποταγμένους˙ από μόνοι τους είναι ανήμποροι να αντιδράσουν και να σηκώσουν κεφάλι.

Εμείς οι νέοι άνθρωποι πρέπει να βρούμε ένα τρόπο να αντιδράσουμε σε όλα αυτά, γιατί τα επόμενα χρόνια εμείς θα υποστούμε τις συνέπειες.

ΠΗΓΗ: http://www.pentapostagma.gr/2011/01/blog-post_6624.html#ixzz2l0DRUAHi

ideopigi.blogspot.com
Εφημερίδα Καθημερινή